Opšte informacije
Brdo Bubanj, udaljeno 3 km od centra grada, tokom Drugog svetskog rata bilo je mesto masovnih streljanja zarobljenika iz Koncentracionog logora u Nišu. Na stratištu je nakon oslobođenja podignut spomenik u obliku tri stisnute pesnice koje simbolizuju muškarca, ženu i dete, kao i njihov otpor prema zločinu. Pesnice su visoke 13, 14 i 16 metara i svojom monumentalnošću ostavljaju impresivan utisak na sve posetioce memorijalnog parka.
Lokacija
Vojvode Putnika, 3 km od centra Niša
Ulaz
Ulaz je slobodan.
Više informacija
Tokom Drugog svetskog rata, nemački nacisti streljali su na Bubnju više od 10 000 stanovnika Niša i jugoistočne Srbije. Broj streljanih procenjen je na osnovu izjava svedoka i zapisa komisije za ratne zločine, koja je nakon oslobođenja istraživala događaje na Bubnju. Opisujući ovo stravično mesto, komisija navodi da je ovde pronađen veliki broj rovova dužine od 20 do 50 metara sa ljudskim leševima, kao i da je u većini njih postojalo po nekoliko slojeva ubijenih.
Nacisti su prilikom povlačenja uspeli da unište gotovo svu dokumentaciju o logoru i o broju streljanih na Bubnju. Takođe su, mesec dana pre napuštanja Niša, otkopavali rovove i jame, palili leševe i bagerima ravnali teren, tako da tačan broj streljanih nikada nije utvrđen. Bez obzira na to, priča o stratištu u Nišu ostala je kao svedok jednog od najmračnijih perioda ljudske istorije.
Spomenik “Tri pesnice”
Za vreme odvođenja zatvorenika na Bubanj i pred samo streljanje, zabeleženi su mnogi primeri prkosa i hrabrosti pred smrt. Jedan od inspirativnih primera dao je osuđenik koji je ispred streljačkog voda stisnuo pesnicu, podigao je u nebo i pozdravio slobodu koja će doći. Taj događaj inspirisao je jugoslovenskog vajara Ivana Sabolića da izradi spomenik u vidu tri pesnice koji se i danas nalazi na Bubnju. Ovaj spomenik koji simbolizuje otpor fašizmu podignut je 1963. godine i čuva sećanje na teror i ljudsku patnju.
Ostali spomenici u parku
Nedaleko od spomenika Tri pesnice nalazi se reljef koji prikazuje stradanja tokom Drugog svetskog rata i pobedu slobode. Na njemu stoje ugravirani stihovi Ivana Vučkovića, pesnika iz Niša: „Iz krvi komunista i rodoljuba nicale su pesnice bunta i opomene, pesnice revolucije, pesnice slobode. Streljali su nas, ali nas nikad nisu ubili, nikad pokorili. Mi smo zgazili mrak i suncu oslobodili put”. Od 2004. godine u okviru kompleksa nalazi se i kapela izgrađena od stakla i metala, rad arhitekte Aleksandra Buđevca iz Niša.
